BỘ
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
Số: 5555/BGDĐT-GDTrH
V/v hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương
pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên
môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh
phúc
Hà Nội, ngày 08 tháng 10 năm
2014
|
Kính gửi: - Các sở giáo dục và đào tạo
- Các
cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên
Nhằm hỗ trợ các trường
phổ thông, các trung tâm giáo dục thường xuyên triển khai có hiệu quả việc đổi mới đồng bộ
phương pháp dạy học (PPDH) và kiểm tra, đánh giá (KTĐG) chất lượng giáo dục,
nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về phát triển kế hoạch giáo
dục nhà trường theo định hướng phát triển năng lực học sinh, Bộ Giáo dục và Đào
tạo (GDĐT) hướng dẫn một số nội dung sinh hoạt chuyên môn về đổi mới PPDH, KTĐG và tổ chức, quản lí các hoạt
động chuyên môn trong trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX)
qua mạng như sau:
I. Mục đích
1. Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn trong
trường trung học và trung tâm GDTX, tập trung vào thực hiện đổi mới PPDH và KTĐG
theo định hướng phát triển năng lực học sinh;
2. Giúp cho cán bộ quản lý,
giáo viên bước đầu biết chủ động lựa chọn nội dung để xây dựng
các chuyên đề dạy học trong mỗi môn học và các chuyên đề tích hợp, liên môn phù hợp với việc tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực, sáng tạo của học
sinh; sử dụng các phương
pháp và kỹ thuật dạy học tích
cực để xây dựng tiến trình dạy học theo chuyên đề nhằm phát triển năng lực và phẩm chất của học
sinh; làm quen với hình thức tập huấn, bồi dưỡng, học tập và sinh hoạt chuyên
môn qua mạng.
3. Thống
nhất phương thức tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường trung
học/trung tâm GDTX qua mạng, tạo tiền đề tích cực cho việc triển khai thực hiện đổi
mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015.
II. Yêu
cầu
1. Việc xây dựng các chuyên đề dạy
học trong mỗi môn học, các chuyên đề tích hợp, liên môn và kế hoạch dạy học bộ
môn phải nhằm góp phần thực hiện mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông, phù hợp với
điều kiện thực tế của nhà trường, địa phương và khả năng học tập của học sinh; kế hoạch dạy học của tổ/nhóm chuyên môn, giáo viên
phải được lãnh đạo nhà trường phê duyệt trước khi thực hiện và là căn cứ để
thanh tra, kiểm tra;
2. Việc sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn
trong trường trung học và trung tâm GDTX, tổ chức và quản lí các hoạt động
chuyên môn trên mạng phải được thực hiện nghiêm túc, mang lại hiệu quả thiết
thực. Mỗi giáo viên có 01 tài khoản để tham gia các khóa tập huấn, bồi dưỡng và
sinh hoạt chuyên môn qua mạng. Mỗi tổ/nhóm chuyên môn trong trường trung học và
trung tâm GDTX phải xây dựng được tối thiểu 02 chuyên đề dạy học/học kì; tổ
chức dạy thử nghiệm để dự giờ, phân tích, rút kinh nghiệm và nộp kết quả qua
diễn đàn trên mạng.
3. Các nội dung sinh hoạt tổ/nhóm
chuyên môn khác phải được tổ chức thực hiện đầy đủ theo quy định hiện hành.
III. Nội
dung sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn về đổi mới PPDH và KTĐG
1. Xây
dựng chuyên đề dạy học
Thay cho việc dạy học đang được thực
hiện theo từng bài/tiết trong sách giáo khoa như hiện nay, các tổ/nhóm chuyên
môn căn cứ vào chương trình và sách giáo khoa hiện hành, lựa chọn nội dung để
xây dựng các chuyên đề dạy học phù hợp với việc sử dụng phương pháp dạy học
tích cực trong điều kiện thực tế của nhà trường. Trên cơ sở rà soát chuẩn kiến
thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành và các hoạt động học dự kiến
sẽ tổ chức cho học sinh theo phương pháp dạy học tích cực, xác định các năng
lực và phẩm chất có thể hình thành cho học sinh trong mỗi chuyên đề đã xây
dựng.
2.
Biên soạn câu hỏi/bài tập
Với mỗi chuyên đề đã xây dựng, xác
định và mô tả 4 mức độ yêu cầu (nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng cao)
của mỗi loại câu hỏi/bài tập có thể sử dụng để kiểm tra, đánh giá năng lực và
phẩm chất của học sinh trong dạy học. Trên cơ sở đó, biên soạn các câu hỏi/bài
tập cụ thể theo các mức độ yêu cầu đã mô tả để sử dụng trong quá trình tổ chức
các hoạt động dạy học và kiểm tra, đánh giá, luyện tập theo chuyên đề đã xây
dựng.
3.
Thiết kế tiến trình dạy học
Tiến trình dạy học chuyên đề được tổ
chức thành các hoạt động học của học sinh để có thể thực hiện ở trên lớp và ở
nhà, mỗi tiết học trên lớp có thể chỉ thực hiện một số hoạt động trong tiến
trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật dạy học được sử dụng.
4. Tổ
chức dạy học và dự giờ
Trên cơ sở các chuyên đề dạy học đã
được xây dựng, tổ/nhóm chuyên môn phân công giáo viên thực hiện bài học để dự
giờ, phân tích và rút kinh nghiệm về giờ dạy. Khi dự giờ, cần tập trung quan
sát hoạt động học của học sinh thông
qua việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ học tập với yêu cầu như sau:
-
Chuyển giao nhiệm vụ học tập: nhiệm vụ học tập rõ ràng và phù hợp với khả
năng của học sinh, thể hiện ở yêu cầu về sản phẩm mà học sinh phải hoàn thành
khi thực hiện nhiệm vụ; hình thức giao nhiệm vụ sinh động, hấp dẫn, kích thích được
hứng thú nhận thức của học sinh; đảm bảo cho tất cả học sinh tiếp nhận và sẵn
sàng thực hiện nhiệm vụ.
-
Thực hiện nhiệm vụ học tập: khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực
hiện nhiệm vụ học tập; phát hiện kịp thời những khó khăn của học sinh và có biện
pháp hỗ trợ phù hợp, hiệu quả; không có học sinh bị "bỏ quên".
-
Báo cáo kết quả và thảo luận: hình thức báo cáo phù hợp với nội dung học
tập và kĩ thuật dạy học tích cực được sử dụng; khuyến khích cho học sinh trao
đổi, thảo luận với nhau về nội dung học tập; xử lí những tình huống sư phạm nảy
sinh một cách hợp lí.
-
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: nhận xét về quá trình thực
hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả thực
hiện nhiệm vụ và những ý kiến thảo luận của học sinh; chính xác hóa các kiến
thức mà học sinh đã học được thông qua hoạt động.
Mỗi chuyên đề được thực hiện ở nhiều
tiết học nên một nhiệm vụ học tập có thể được thực hiện ở trong và ngoài lớp
học. Vì thế, trong một tiết học có thể chỉ thực hiện một số bước trong tiến
trình sư phạm của phương pháp và kĩ thuật dạy học được sử dụng. Khi dự một giờ
dạy, giáo viên cần phải đặt nó trong toàn bộ tiến trình dạy học của chuyên đề
đã thiết kế. Cần tổ chức ghi hình các giờ dạy để sử dụng khi phân tích bài học.
5. Phân
tích, rút kinh nghiệm bài học
Quá trình dạy học mỗi chuyên đề được
thiết kế thành các hoạt động học của học sinh dưới dạng các nhiệm vụ học tập kế
tiếp nhau, có thể được thực hiện trên lớp hoặc ở nhà. Học sinh tích cực, chủ
động và sáng tạo trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập dưới sự hướng dẫn của
giáo viên. Phân tích giờ dạy theo quan điểm đó là phân tích hiệu quả hoạt động
học của học sinh, đồng thời đánh giá việc tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt
động học cho học sinh của giáo viên.
Việc
phân tích bài học có thể được căn cứ vào các tiêu chí cụ thể như sau:
Nội dung
|
Tiêu chí
|
1. Kế
hoạch và tài liệu dạy học
|
Mức độ phù hợp của chuỗi
hoạt động học với mục tiêu, nội
dung và phương pháp dạy học được sử dụng.
|
Mức độ rõ ràng của
mục tiêu, nội dung, kĩ thuật tổ chức và sản phẩm cần đạt được của mỗi nhiệm vụ học tập.
|
Mức độ phù hợp của thiết bị dạy học và học liệu được sử
dụng để tổ chức các hoạt động học của học sinh.
|
Mức độ hợp lí của
phương án kiểm tra, đánh giá trong
quá trình tổ chức hoạt động học của học sinh.
|
2. Tổ
chức hoạt động học cho học sinh
|
Mức độ sinh động, hấp dẫn học
sinh của phương pháp và hình thức chuyển giao
nhiệm vụ học tập.
|
Khả năng theo dõi, quan sát, phát hiện kịp thời những khó khăn của học
sinh.
|
Mức độ phù hợp, hiệu quả của
các biện pháp hỗ trợ và khuyến
khích học sinh hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập.
|
Mức độ hiệu quả hoạt động của giáo viên trong việc tổng hợp, phân tích, đánh giá kết quả hoạt động và quá trình thảo
luận của học sinh.
|
3. Hoạt
động của học sinh
|
Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả học
sinh trong lớp.
|
Mức độ tích cực, chủ động, sáng
tạo, hợp tác của học sinh trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập.
|
Mức độ tham gia tích cực của học sinh trong trình bày, trao đổi, thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ học
tập.
|
Mức độ đúng đắn, chính xác, phù hợp
của các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.
|
IV. Tổ chức và quản
lí các hoạt động chuyên môn qua mạng
Để tổ chức và quản lí các hoạt
động chuyên môn trong các trường; tạo môi trường chia sẻ, thảo luận, hỗ trợ lẫn
nhau giữa các trường phổ thông, trung tâm GDTX trên phạm vi toàn quốc; tổ chức
các hoạt động học tập và hỗ trợ hoạt động trải nghiệm sáng tạo của học sinh
trên mạng, Bộ GDĐT tổ chức "Trường học kết nối" trên mạng tại địa chỉ
website: http://truongtructuyen.edu.vn.
Mỗi Sở GDĐT được cấp 01 tài khoản cấp sở để tham gia tổ chức và quản lí các hoạt
động chuyên môn của các cơ sở giáo dục trên địa bàn. Sở GDĐT cấp tài khoản cho
các trường trung học/trung tâm GDTX để qua đó cấp tài khoản cho cán bộ quản lí,
giáo viên và học sinh tham gia các hoạt động chuyên môn qua mạng.
Giáo viên là người trực tiếp tham gia thực hiện
các nhiệm vụ chuyên môn trong các khóa học/bài học/chuyên đề. Trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ được giao, giáo viên có thể tham khảo các tài liệu điện tử
trên mạng hoặc/và các tài liệu truyền thống; trao đổi tài liệu và thảo luận với
các thành viên trong tổ/nhóm chuyên môn (trực tiếp và qua mạng); trao đổi với
giảng viên/ban tổ chức về những vấn đề có liên quan.
Giáo viên có thể được giao
quyền cấp tài khoản cho học sinh; xây dựng các khóa học/bài học trên mạng; tổ
chức, quản lí và hỗ trợ học sinh thực hiện các hoạt động học tập qua mạng theo
hình thức “hoạt động trải nghiệm sáng tạo”.
V.
Trách nhiệm của các cấp quản lý giáo dục
1. Các sở GDĐT có trách nhiệm cấp tài khoản và tổ
chức tập huấn sử dụng hệ thống cho Phòng GDĐT, nhà trường/trung tâm và tất cả giáo
viên như sau:
- Giám đốc Sở GDĐT nhận
tài khoản cấp sở và chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức, quản lí các hoạt động
chuyên môn trên hệ thống “Trường học kết nối” trong phạm vi quyền hạn của tài
khoản được cấp; cử tối thiểu 01 cán bộ tham gia quản trị hệ thống;
- Cán bộ quản trị hệ thống
của Sở GDĐT phải thành thạo quy trình tổ chức và quản lí hệ thống; cấp tài
khoản và tập huấn cho các trường trung học/trung tâm GDTX trong phạm vi của sở
về quy trình tổ chức và quản lí hệ thống, bao gồm việc cấp tài khoản và hướng
dẫn giáo viên, học sinh tham gia các hoạt động chuyên môn qua mạng.
- Hiệu trưởng/Giám đốc nhận tài
khoản cấp trường/trung tâm từ Sở GDĐT; chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức và
quản lí các hoạt động chuyên môn trên hệ thống “Trường học kết nối” trong phạm
vi quyền hạn của tài khoản được cấp; cử tối thiểu 01 giáo viên tham gia quản
trị hệ thống;
- Cán bộ quản trị hệ thống
của trường/trung tâm phải thành thạo quy trình tổ chức và quản lí hệ thống; cấp
tài khoản và tập huấn cho giáo viên, học sinh tham gia các hoạt động chuyên môn
trên hệ thống.
2. Tổ trưởng/nhóm trưởng lãnh đạo tổ/nhóm chuyên môn tham gia các
khóa học/bài học/chuyên đề qua mạng. Hoạt động của tổ trưởng/nhóm trưởng như
sau:
- Đăng kí tham gia các
khóa học/bài học/chuyên đề và yêu cầu các thành viên của tổ/nhóm chuyên môn
tham gia tạo thành 01 nhóm sinh hoạt chuyên môn trên hệ thống.
- Tổ chức thảo luận trong
tổ/nhóm chuyên môn (trực tiếp và qua mạng) để thực hiện các nhiệm vụ được giao
trong khóa học/bài học/chuyên đề; thống nhất các ý kiến và hoàn thiện báo cáo
kết quả thực hiện nhiệm vụ của tổ/nhóm.
- Nộp báo cáo kết quả thực
hiện nhiệm vụ của tổ/nhóm lên mạng theo quy định.
3. Các Sở GDĐT, Phòng GDĐT và nhà
trường/trung tâm thường xuyên chỉ đạo tổ chức sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn
thông qua dự giờ, rút kinh nghiệm để hoàn thiện các chuyên đề, tiến trình dạy
học và phương pháp tổ chức hoạt động dạy học; có biện pháp khuyến khích, tạo
điều kiện cho giáo viên tham gia các hoạt động chuyên môn trên mạng; có hình
thức động viên, khen thưởng các tổ/nhóm chuyên môn, giáo viên tích cực đổi mới
phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá.
4. Các cơ sở đào tạo
giáo viên chủ động đưa nội dung đổi mới PPDH và KTĐG theo định hướng phát triển
năng lực học sinh vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên; tạo điều kiện
thuận lợi để giảng viên tham gia các hoạt động chuyên môn qua mạng.
Nhận
được công văn này, các sở GDĐT gửi danh sách cán bộ phụ trách mạng (họ và tên;
chức vụ; đơn vị công tác; địa chỉ liên hệ; điện thoại; email) về Bộ GDĐT (qua
email: vugdtrh@moet.edu.vn; xuanthanh@moet.edu.vn) để được nhận tài khoản và
hướng dẫn sử dụng hệ thống. Việc cấp tài khoản và hướng dẫn sử dụng cho các Phòng
GDĐT, nhà trường/trung tâm, giáo viên phải hoàn thành trước ngày 30/11/2014. Trong
quá thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc cần phản ánh kịp thời về Bộ GDĐT (qua
Vụ Giáo dục Trung học, Vụ GDTX) để được hướng dẫn, giải quyết./.
Nơi nhận:
- Như kính gửi (để thực hiện);
- Bộ trưởng (để báo cáo);
- Các Thứ trưởng (để biết);
- Thanh tra Bộ (để thực hiện);
- Vụ GDTX (để thực hiện);
- Lưu: VT, GDTrH, GDTX.
|
KT.
BỘ TRƯỞNG
THỨ
TRƯỞNG
(Đã kí)
Nguyễn
Vinh Hiển
|